Stymulacja hormonalna to kontrolowane podawanie leków hormonalnych w celu pobudzenia pracy jajników, zwłaszcza dojrzewania jednego lub wielu pęcherzyków jajnikowych, zawierających komórki jajowe. Procedura ta jest kluczowym elementem leczenia niepłodności, zarówno w cyklach naturalnych, jak i w procedurach wspomaganego rozrodu, takich jak inseminacja (IUI) czy in vitro (IVF).
Cel stymulacji hormonalnej
-
U kobiet z zaburzeniami owulacji – wywołanie i regulacja jajeczkowania (np. w PCOS),
-
U kobiet z prawidłową owulacją – zwiększenie liczby dojrzałych pęcherzyków, aby zwiększyć szanse na ciążę,
-
W IVF – uzyskanie większej liczby komórek jajowych do zapłodnienia pozaustrojowego.
Rodzaje stymulacji hormonalnej
1. Łagodna stymulacja owulacji (np. przy IUI, cykle naturalne):
-
Letrozol, klomifen – doustne leki stosowane przez kilka dni na początku cyklu,
-
FSH (gonadotropiny) – iniekcje podskórne przy braku odpowiedzi na leczenie doustne.
2. Intensywna stymulacja jajników (przy IVF):
-
Codzienne zastrzyki z rekombinowanych lub pochodzenia naturalnego gonadotropin (FSH, LH),
-
W określonych dniach cyklu dodaje się leki zapobiegające przedwczesnej owulacji (analogi GnRH – antagonistyczne lub agonistyczne protokoły),
-
W momencie dojrzałości pęcherzyków podaje się tzw. „zastrzyk na pęknięcie” (hCG lub agonista GnRH), a 34–36 godzin później wykonuje się punkcję jajników.
Monitoring podczas stymulacji
W Kriobank stymulacja jest zawsze ściśle monitorowana, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność:
-
USG przezpochwowe – ocena liczby i wielkości pęcherzyków,
-
Poziomy estradiolu (E2) – określają aktywność hormonalną pęcherzyków,
-
Dostosowanie dawek leków – indywidualnie, zależnie od reakcji jajników.
Możliwe działania niepożądane i ryzyka
-
Zespół hiperstymulacji jajników (OHSS) – rzadka, ale potencjalnie groźna reakcja (obrzęki, płyn w jamie brzusznej, bóle),
-
Bóle brzucha, tkliwość piersi, wzdęcia, wahania nastroju,
-
Ryzyko ciąży mnogiej – szczególnie przy zbyt wielu dojrzałych pęcherzykach (w cyklach IUI lub naturalnych),
-
Reakcje alergiczne lub miejscowe (po zastrzykach).
Stymulacja hormonalna a jakość oocytów
-
Celem stymulacji jest nie tylko ilość, ale również jakość komórek jajowych – zbyt intensywna stymulacja może wpływać niekorzystnie,
-
Dlatego kluczowe jest dobranie odpowiedniego protokołu i dawki indywidualnie dla każdej pacjentki (na podstawie AMH, AFC, wieku, BMI, wcześniejszych reakcji).
Zastosowanie stymulacji hormonalnej w Kriobank
-
W inseminacji (IUI) – celem jest uzyskanie 1–2 dojrzałych pęcherzyków,
-
W IVF i ICSI – dąży się do uzyskania większej liczby oocytów przy zachowaniu bezpieczeństwa,
-
Przy niskiej rezerwie jajnikowej – stosuje się minimalne lub indywidualizowane protokoły,
-
U dawczyń komórek jajowych – intensywniej stymuluje się jajniki, pod pełną kontrolą i monitoringiem.
Podsumowanie
Stymulacja hormonalna to jeden z podstawowych kroków w leczeniu niepłodności, mający na celu zwiększenie liczby dojrzałych komórek jajowych i szans na zapłodnienie. W Kriobank każda stymulacja prowadzona jest w sposób spersonalizowany, pod stałym nadzorem lekarza i embriologa, aby zapewnić maksymalną skuteczność i bezpieczeństwo pacjentki.
