Oocyty, czyli komórki jajowe, to żeńskie komórki rozrodcze (gamety), które biorą udział w procesie zapłodnienia. Są produkowane i dojrzewają w jajnikach kobiety. Ich podstawową funkcją jest przekazanie materiału genetycznego do przyszłego zarodka oraz zapewnienie warunków do zapłodnienia i początkowego rozwoju zarodka.
Rodzaje oocytów i etapy ich rozwoju
-
Kobieta rodzi się z ograniczoną liczbą oocytów – w postaci tzw. oocytów I-rzędu, które przez wiele lat pozostają w fazie spoczynkowej,
-
W czasie cyklu miesiączkowego, pod wpływem hormonów (FSH), wybrana grupa oocytów dojrzewa w pęcherzykach jajnikowych,
-
W momencie owulacji uwalniany jest oocyt II-rzędu – gotowy do zapłodnienia,
-
Dojrzały oocyt zawiera haploidalny zestaw chromosomów (n) – tak, by po połączeniu z plemnikiem (również n) powstał zarodek z pełnym zestawem (2n).
Znaczenie oocytów w leczeniu niepłodności
Oocyty odgrywają kluczową rolę we wszystkich metodach wspomaganego rozrodu:
-
W in vitro (IVF) – komórki jajowe są pobierane z jajników po stymulacji hormonalnej i zapładniane w laboratorium plemnikami partnera lub dawcy,
-
W inseminacji – choć zapłodnienie zachodzi naturalnie w organizmie kobiety, jakość oocytów ma ogromne znaczenie dla skuteczności procedury,
-
Dawstwo komórek jajowych – stosowane u kobiet, które nie produkują własnych oocytów lub mają oocyty słabej jakości (np. z powodu wieku, przedwczesnej niewydolności jajników),
-
Mrożenie oocytów (krioprezerwacja) – umożliwia zachowanie płodności na przyszłość (np. przed leczeniem onkologicznym, z powodów życiowych lub medycznych).
Czynniki wpływające na jakość oocytów
-
Wiek kobiety – kluczowy czynnik; po 35. roku życia jakość i liczba oocytów wyraźnie spada,
-
Rezerwa jajnikowa – oceniana m.in. na podstawie poziomu AMH i liczby pęcherzyków w USG (AFC),
-
Styl życia i zdrowie ogólne – dieta, stres, palenie, alkohol, choroby przewlekłe,
-
Choroby jajników – np. PCOS, endometrioza, wcześniejsze operacje.
Diagnostyka i ocena oocytów w Kriobank
W Kriobank jakość i liczba oocytów są oceniane podczas:
-
Stymulacji hormonalnej – liczba pęcherzyków rosnących w odpowiedzi na FSH,
-
Punkcji jajników (OPU) – pobranie oocytów do zapłodnienia lub mrożenia,
-
Obserwacji embriologicznej – oceniana jest dojrzałość i morfologia oocytów.
Podsumowanie
Oocyty to podstawowe komórki żeńskiego układu rozrodczego, od których jakości i liczby zależy skuteczność zapłodnienia i leczenia niepłodności. W klinice Kriobank zapewniamy diagnostykę rezerwy jajnikowej, pobieranie, zapładnianie i krioprezerwację oocytów – zarówno własnych, jak i dawczyń – z najwyższym standardem bezpieczeństwa i skuteczności.
