Oligospermia (inaczej: oligozoospermia) to termin medyczny oznaczający zmniejszoną liczbę plemników w ejakulacie (nasieniu), co może prowadzić do obniżonej płodności mężczyzny. Diagnozuje się ją na podstawie analizy nasienia (seminogramu).
Kryteria diagnostyczne oligospermii
Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, 2021), prawidłowe stężenie plemników w ejakulacie powinno wynosić co najmniej:
-
≥15 milionów plemników/ml nasienia
-
lub ≥39 milionów plemników w całkowitej objętości ejakulatu
Oligospermia to stężenie poniżej 15 mln/ml i dzieli się na:
| Rodzaj oligospermii | Stężenie plemników w 1 ml |
|---|---|
| Łagodna (mild) | 10–15 mln/ml |
| Umiarkowana (moderate) | 5–10 mln/ml |
| Ciężka (severe) | <5 mln/ml |
Przyczyny oligospermii
-
Zaburzenia hormonalne – np. niedobór FSH, LH, testosteronu,
-
Żylaki powrózka nasiennego (varicocele) – najczęstsza odwracalna przyczyna,
-
Infekcje – np. zapalenie jąder, gruczołu krokowego,
-
Urazy lub operacje jąder, wnętrostwo,
-
Czynniki genetyczne – np. mikrodelecje chromosomu Y, zespół Klinefeltera,
-
Stres oksydacyjny i czynniki środowiskowe – palenie, alkohol, przegrzewanie jąder,
-
Leki i substancje toksyczne – np. sterydy anaboliczne, chemioterapia,
-
Choroby ogólnoustrojowe – cukrzyca, otyłość, choroby autoimmunologiczne.
Diagnostyka oligospermii
W Kriobank diagnostyka oligospermii obejmuje:
-
Podstawowe badanie nasienia (seminogram) – ocena stężenia, ruchliwości, morfologii plemników,
-
Powtórna analiza – oligospermia musi być potwierdzona w co najmniej dwóch badaniach,
-
Badania hormonalne – FSH, LH, testosteron, prolaktyna,
-
Badania genetyczne – kariotyp, mikrodelecje chromosomu Y,
-
USG moszny – ocena obecności żylaków, zmian strukturalnych,
-
Ewentualnie test fragmentacji DNA plemników (SDF).
Leczenie oligospermii
Leczenie zależy od przyczyny, stopnia nasilenia i ogólnego stanu zdrowia:
-
Zmiana stylu życia – redukcja stresu, zdrowa dieta, aktywność fizyczna, eliminacja używek,
-
Leczenie hormonalne – jeśli stwierdzono zaburzenia osi przysadka–jądra,
-
Operacja żylaków powrózka nasiennego – jeśli obecne i wskazane,
-
Leczenie infekcji – antybiotykoterapia,
-
Suplementacja – antyoksydanty (np. koenzym Q10, witamina C, cynk, selen),
-
Wspomagane techniki rozrodu:
-
Inseminacja domaciczna (IUI) – przy łagodnej oligospermii,
-
In vitro (IVF) lub ICSI – przy cięższych postaciach; ICSI pozwala na zapłodnienie nawet przy bardzo małej liczbie plemników,
-
Biopsja jąder (TESE) – w przypadku bardzo niskiej liczby plemników lub azoospermii.
-
Podsumowanie
Oligospermia to obniżone stężenie plemników w nasieniu, które może utrudniać zapłodnienie. W zależności od przyczyny i stopnia nasilenia, leczenie może obejmować zmiany stylu życia, terapię hormonalną, zabiegi chirurgiczne lub zastosowanie metod wspomaganego rozrodu. W Kriobank zapewniamy kompleksową diagnostykę i indywidualne podejście do mężczyzn z oligospermią, oferując nowoczesne metody leczenia i wysokiej klasy opiekę andrologiczną.
