Niepłodność pierwotna to sytuacja, w której para nigdy nie uzyskała ciąży, mimo regularnego współżycia (co najmniej 2–3 razy w tygodniu) bez stosowania środków antykoncepcyjnych przez okres co najmniej 12 miesięcy.
Jest to najczęstszy rodzaj niepłodności zgłaszany w klinikach leczenia niepłodności i stanowi ważny sygnał do rozpoczęcia diagnostyki u obojga partnerów.
Przyczyny niepłodności pierwotnej
U kobiet:
-
Zaburzenia owulacji (brak owulacji, rzadkie owulacje):
-
Zespół policystycznych jajników (PCOS),
-
Niewydolność jajników (np. przedwczesne wygasanie funkcji – POF),
-
-
Wady wrodzone macicy lub pochwy – np. przegrody, macica jednorożna,
-
Endometrioza – ogniska chorobowe mogą zaburzać funkcję jajników i jajowodów,
-
Niedrożność jajowodów – często po przebytych infekcjach (np. chlamydii),
-
Zaburzenia hormonalne – np. hiperprolaktynemia, choroby tarczycy,
-
Zaburzenia rezerwy jajnikowej – np. niskie AMH, wysokie FSH,
-
Czynniki immunologiczne lub genetyczne.
U mężczyzn:
-
Nieprawidłowe parametry nasienia:
-
Azoospermia (brak plemników),
-
Oligozoospermia (niskie stężenie),
-
Asthenozoospermia (niskie ruchliwość),
-
-
Wady anatomiczne – np. wnętrostwo, żylaki powrózka nasiennego,
-
Czynniki genetyczne – np. zespół Klinefeltera, mikrodelecje chromosomu Y,
-
Zaburzenia hormonalne – np. hipogonadyzm,
-
Infekcje lub przebyte urazy jąder.
Diagnostyka niepłodności pierwotnej
W Kriobank diagnostyka obejmuje obie osoby i może zawierać:
U kobiety:
-
Badania hormonalne (FSH, LH, AMH, prolaktyna, TSH),
-
Monitorowanie owulacji (USG, poziomy hormonów),
-
Histeroskopia – ocena jamy macicy,
-
HSG lub Sono-HSG – ocena drożności jajowodów,
-
Diagnostyka endometriozy (USG, laparoskopia).
U mężczyzny:
-
Seminogram – podstawowa analiza jakości nasienia,
-
Hormony płciowe (FSH, LH, testosteron),
-
Badania genetyczne – kariotyp, mikrodelecje chromosomu Y (w razie potrzeby),
-
USG moszny, konsultacja andrologiczna.
Leczenie niepłodności pierwotnej
Dobór terapii zależy od przyczyny i wieku partnerów:
-
Stymulacja owulacji – np. przy PCOS lub braku jajeczkowania,
-
Inseminacja domaciczna (IUI) – w łagodnych przypadkach męskiej niepłodności lub przy niewyjaśnionej przyczynie,
-
Leczenie chirurgiczne – np. usunięcie zrostów, przegrody macicy, ognisk endometriozy,
-
Zapłodnienie in vitro (IVF) – przy poważniejszych problemach (np. niedrożne jajowody, słabe nasienie),
-
ICSI – w przypadku ciężkich zaburzeń męskich (wstrzyknięcie pojedynczego plemnika do komórki jajowej),
-
Dawstwo komórek jajowych, plemników lub zarodków – w przypadkach skrajnych, np. przy braku gamet lub chorobach genetycznych.
Wsparcie psychologiczne
-
Niepłodność pierwotna często wiąże się z dużym stresem emocjonalnym, szczególnie gdy otoczenie oczekuje potomstwa,
-
W Kriobank zapewniamy dostęp do psychologa lub psychoterapeuty, który wspiera pary na każdym etapie leczenia.
Podsumowanie
Niepłodność pierwotna to brak ciąży mimo rocznego współżycia bez zabezpieczenia u pary, która nigdy wcześniej nie uzyskała ciąży. Wymaga kompleksowej diagnostyki i indywidualnie dopasowanego leczenia. W Kriobank zapewniamy nowoczesne metody diagnostyczne i terapeutyczne, dzięki którym wiele par może skutecznie przezwyciężyć pierwotną niepłodność i spełnić marzenie o rodzicielstwie.
