Aktywacja oocytów – to proces biochemiczno-fizjologiczny, który zachodzi w komórce jajowej (oocycie) po zapłodnieniu lub w wyniku sztucznej stymulacji, i prowadzi do rozpoczęcia jej dalszego rozwoju jako zarodka.
Na czym polega aktywacja oocytu?
W warunkach naturalnych aktywacja oocytu następuje po wniknięciu plemnika do komórki jajowej. Plemnik inicjuje serię zmian wewnątrz komórki, m.in.:
-
wzrost stężenia jonów wapnia (Ca²⁺) – tzw. fale wapniowe są kluczowe dla uruchomienia metabolizmu komórki i rozpoczęcia podziałów mitotycznych,
-
dokończenie mejozy – oocyt kończy drugi podział mejotyczny i staje się gotowy do połączenia materiału genetycznego z plemnikiem,
-
reorganizacja cytoszkieletu i organelli – przygotowanie do pierwszych podziałów komórkowych,
-
blokowanie polispermii – mechanizmy uniemożliwiające wniknięcie kolejnych plemników.
Aktywacja sztuczna (chemiczna lub elektryczna)
W procedurach wspomaganego rozrodu (np. ICSI), gdy plemnik jest wstrzykiwany bezpośrednio do komórki jajowej, czasem dochodzi do braku naturalnej aktywacji. W takich przypadkach stosuje się sztuczną aktywację oocytów, np. za pomocą:
-
substancji chemicznych (np. jonoforów wapnia),
-
impulsów elektrycznych.
Skuteczność i bezpieczeństwo AOA
-
W wyselekcjonowanych przypadkach AOA znacząco zwiększa szanse zapłodnienia i rozwoju zarodków,
-
Niektóre badania wskazują, że dzieci urodzone po AOA nie wykazują większego ryzyka wad, ale ze względu na ograniczoną liczbę danych AOA stosuje się ostrożnie i tylko w uzasadnionych sytuacjach,
-
Procedura ta jest poprzedzona szczegółową analizą embriologiczną i konsultacją lekarską.
Znaczenie
Aktywacja oocytów jest kluczowa dla rozpoczęcia rozwoju zarodka. Jej nieprawidłowości mogą prowadzić do niepowodzeń zapłodnienia lub zatrzymania rozwoju zarodka.
Podsumowanie
Aktywacja oocytów to kluczowy etap zapłodnienia i początek życia zarodka. U większości pacjentek przebiega naturalnie, ale w niektórych przypadkach – np. przy nieudanym zapłodnieniu po ICSI – konieczne jest zastosowanie wspomaganej aktywacji oocytów (AOA). W Kriobank stosujemy AOA wyłącznie w uzasadnionych medycznie sytuacjach, zapewniając pacjentom najnowocześniejsze metody leczenia niepłodności oparte na aktualnej wiedzy embriologicznej.
