Program zapłodnienia pozaustrojowego z komórkami jajowymi dawczyni dedykowany jest parom, u których w trakcie leczenia niepłodności nie mogą zostać użyte komórki jajowe partnerki. W takiej sytuacji najbardziej racjonalną szansą na uzyskanie potomstwa jest zastosowanie zapłodnienia pozaustrojowego z wykorzystaniem komórek jajowych pochodzących od anonimowej dawczyni. Program ten daje ogromną szansą na zajście w ciążę dla kobiet, które od lat zmagają się z bezdzietnością, a jego skuteczność jest bardzo wysoka, do 42 %.
Wskazaniem do skorzystania z komórek jajowych dawczyni mogą być:
• przedwczesne wygasanie czynności jajników (słaba jakość komórek jajowych),
• brak jajników,
• brak odpowiedzi na wcześniejsze próby farmakologicznej stymulacji owulacji choroby dziedziczne (obciążenia genetyczne),
• wielokrotne poronienia,
• utrata płodności po leczeniu onkologicznym,
• wielokrotne próby zapłodnienia pozaustrojowego zakończone niepowodzeniem,
• inne sytuacje, w których uzyskanie komórek jajowych jest niemożliwe lub gdy ich wykorzystanie wiąże się ze znaczącym ryzykiem wad u dziecka.
Proces kwalifikacji pacjentów do zapłodnienia pozaustrojowego z zastosowaniem komórek jajowych dawczyni
Zastosowanie zapłodnienia pozaustrojowego w leczeniu niepłodności wymaga przeprowadzenia diagnostyki wstępnej obojga partnerów. U kobiety może wymagać oceny w surowicy krwi hormonów sterujących cyklem płciowym (gonadotropiny LH, FSH, tyreotropina (TSH) oraz prolaktyna(PRL)) oraz hormonów świadczących o funkcji owulacyjnej (estradiol (E2), progesteron (PGS). Dodatkowo kwalifikacja do programu może wymagać zastosowania badań inwazyjnych w celu oceny drożności jajowodów (prześwietlenie jajowodów(HSG), wizualizacja przy pomocy USG (sonoHSG)), oceny ich funkcji oraz warunków dla zapłodnienia (laparoskopia, fisteroskopia). Niezbędne jest również badanie ultrasonograficzne narządu rodnego sondą przezpochwową. U mężczyzny wymagane jest badanie nasienia (nasienie o potwierdzonym potencjale rozrodczym może zostać zamrożone do późniejszego wykorzystania terapeutycznego). W rzadkich przypadkach może wymagać oceny w surowicy krwi hormonów świadczących o funkcji jąder (gonadotropiny LH, FSH, tyreotropina (TSH) oraz prolaktyna(PRL), testosteron(T)). W każdym przypadku konieczna jest ocena zakaźności pacjentów, w celu zapewnienia bezpieczeństwa zarówno chorych jak i personelu.
W procesie kwalifikacyjnym, wymagane jest również przeprowadzenie badania sprawdzającego ogólny stan zdrowia, badania ginekologicznego oraz szczegółowego wywiadu lekarskiego w kierunku chorób genetycznych oraz zaburzeń psychicznych. Dopiero wówczas kobieta może przystąpić do programu anonimowego dawstwa komórek jajowych.
Wybór dawczyni komórek jajowych.
Dawstwo oocytów odbywa się na zasadach dobrowolności, dawczyni wyraża zgodę na nieodpłatne przekazanie komórek jajowych do anonimowego dawstwa oocytów osobom trzecim w celach prokreacyjnych. Liczba pozyskanych komórek jajowych na potrzeby biorczyni jest uwarunkowana ich dostępnością, jednak nie jest większa niż trzy.
Dawczyni komórek jajowych musi być zdrowa, w wieku do 35 lat i według dostępnych informacji uzyskanych z wywiadu lekarskiego, badania podmiotowego, przedmiotowego oraz badań dodatkowych lekarz nie stwiedza przeciwwskazań do pobrania i dawstwa oocytów. U każdej potencjalnej anonimowej dawczyni komórek jajowych wykonywane są badania laboratoryjne wykluczające choroby przenoszone drogą płciową (HIV, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, cytomegalię, Chlamydia i kiła) oraz biocenoza pochwy i cytologia.
Dobór dawczyni dla konkretnej pary odbywa się z uwzględnieniem grupy krwi, czynnika Rh oraz cech psycho-fizycznych jakie reprezentują rodzice przyszłego dziecka, tj.: wzrostu, masy ciała, koloru oczu i włosów, struktury włosa, budowy ciała, rasy i pochodzenia etnicznego. Komórki jajowe anonimowej dawczyni dobierane są w maksymalnie możliwym stopniu zgodności z wcześniej podanymi cechami fenotypowymi biorczyni i jej męża / partnera, jakkolwiek nie gwarantuje to pełnego podobieństwa dziecka, to znacznie je uprawdopodabnia.
Po kwalifikacji obu pacjentek, kolejnym etapem jest przygotowanie biorczyni do transferu oraz utworzenie zarodka. Do zapłodnienia komórki jajowej dawczyni wykorzystuje się najczęściej, nasienie partnera biorczyni. Powstałe w tym procesie zarodki zostają umieszczone w inkubatorze na okres od 2 do 5 dni, gdzie poddawane są codziennej ocenie i obserwacji. Transfer zarodka może nastąpić podczas naturalnego cyklu pacjentki lub wspomaganego stymulacją hormonalną.
