Opublikowano w dniu: 13 sierpnia 2021
Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów (ACOG) oraz amerykańskie Towarzystwo Medycyny Matczyno-Płodowej (SMFM), dwie wiodące organizacje zrzeszające lekarzy położników w USA zdecydowanie zalecają szczepienia przeciw COVID-19 u kobiet w ciąży. Wobec tych zaleceń oraz rosnącej liczby dowodów naukowych, wskazujących, że szczepionki przeciw COVID-19 są bezpieczne i potrzebne w ciąży, również Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC) wzmocniło swoje wytyczne, wydając rekomendacje dla szczepień w tej grupie.
Poznajemy coraz więcej dowodów naukowych, które potwierdzają, że korzyści ze szczepień przeciw COVID-19 kobiet w ciąży, przewyższają wszelkie znane lub potencjalne ryzyko.
W Stanach Zjednoczonych 23,3% kobiet w ciąży zaszczepiło się przynajmniej jedną dawką szczepionki przeciw COVID-19 (dane z 07.08.21).
Dlaczego szczepienia kobiet w ciąży przeciw COVID-19 są tak ważne?
Kobiety w ciąży należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19.
Kobiety w ciąży i tuż po porodzie są bardziej narażone na ciężki przebieg COVID-19 w porównaniu z kobietami niebędącymi w ciąży. Częściej zakażają się wariantem Delta wirusa SARS-CoV-2. Zaszczepienie się przeciw COVID-19 może uchronić je przed poważną chorobą.
Ciężki COVID-19 w okresie ciąży zwiększa ryzyko:
pobytu na OIOM-e,
konieczności podłączenia do urządzeń wspomagających oddychanie lub wentylacji mechanicznej,
wystąpienia stanu przedrzucawkowego,
pojawienia się cukrzycy ciążowej,
zgonu z powodu COVID-19,
przedwczesnego porodu i urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową,
urodzenia martwego dziecka,
koniecznego pobytu dziecka po urodzeniu na oddziale noworodkowym.
Znany mechanizm działania szczepionek przeciw COVID-19, mRNA lub wektorowych, które nie zawierają wirusów zdolnych do replikacji, wskazuje, że ryzyko niepożądanych zdarzeń u płodu lub zaszczepionej przyszłej matki jest znikome, podobnie jak w przypadku innych szczepionek podawanych w okresie ciąży (np. szczepionki przeciw grypie lub przeciw krztuścowi).
W badaniach klinicznych szczepionek przeciw COVID-19, podobnie jak w przypadku innych szczepionek, nie uczestniczyły kobiety w ciąży. Dlatego tak ważna jest ocena bezpieczeństwa i efektywności szczepionek podawanych kobietom w ciąży, w ramach masowego program szczepień.
W USA działa kilka systemów nadzoru nad bezpieczeństwa szczepień przeciw COVID-19 kobiet w ciąży.
Przykładowe wyniki badań prowadzonych w ramach czynnego systemu nadzoru nad bezpieczeństwem szczepionek przeciw COVID-19 kobiet w ciąży V-safe, w ramach którego CDC wysyła SMS do osób zaszczepionych, z zaproszeniem do udziału w badaniach:
nadzorem objęto ponad 139 tys. kobiet w ciąży zaszczepionych przeciw COVID-19 (dane z 11.08.2021). Nie zgłoszono obaw dotyczących zdrowia kobiet w ciąży, ani urodzonych noworodków,
w badaniach zespołu Zauche L.H. i wsp. oceniono bezpieczeństwo 2 020 kobiet w ciąży, które zaszczepiono szczepionkami mRNA przed zajściem w ciążę lub do 20. tyg. ciąży, następnie obserwowano je do narodzin dziecka i później. W tej grupie 165 uczestniczek zgłosiło poronienie, w tym u 154 pacjentek wystąpiło ono przed 14 tygodniem ciąży. Po uwzględnieniu wieku matki ryzyko poronienia wynosiło 12,8% i było podobne jak w ogólnej populacji niezaszczepionej.
Zespół Shimabukuro T. i wsp. opublikował w czasopiśmie The New England Journal of Medicine wyniki badań prowadzonych w grupie 3958 kobiet zaszczepionych przeciw COVID-19 w ciąży. Nie stwierdzono żadnych nieoczekiwanych objawów w przebiegu ciąży lub zdrowia urodzonych noworodków, bez względu na to, w którym trymestrze przeprowadzono szczepienie. Badacze odkryli, że wśród 827 kobiet, które straciły ciążę, miały przedwczesny poród, wystąpiły wady wrodzone u dziecka, śmierć, częstość ich występowania była podobna jak w ogólnej populacji niezaszczepionej.
Szczepienie w okresie ciąży chroni również dziecko w pierwszym okresie życia po urodzeniu. Matka przekazuje mu przeciwciała ochronne przez łożysko oraz w pokarmie w czasie karmienia piersią.
„Szczepionki przeciw COVID-19 są bezpieczne i skuteczne, a zwiększenie liczby zaszczepionych osób nigdy nie było tak pilne” – powiedziała dyrektor CDC dr Rochelle Walensky na konferencji prasowej, na której zachęcała kobiety w ciąży do szczepień.
